Hộ kinh doanh là gì? Hướng dẫn thủ tục đăng ký hộ kinh doanh

Hộ kinh doanh là mô hình phổ biến, đơn giản và phù hợp với đại đa số tiểu thương, chủ shop, quán ăn tại Việt Nam. Việc hiểu rõ hộ kinh doanh là gì và nắm vững các quy định pháp lý, thủ tục đăng ký hộ kinh doanh sẽ là nền tảng vững chắc cho sự phát triển của bạn. Bài viết này sẽ cung cấp cẩm nang toàn diện, từ định nghĩa, quy định pháp lý đến hướng dẫn chi tiết về thủ tục đăng ký hộ kinh doanh, giúp bạn tự tin bước vào con đường kinh doanh hợp pháp và hiệu quả.

1. Hộ kinh doanh là gì? Đặc điểm của hộ kinh doanh

Hộ kinh doanh là loại hình kinh doanh quy mô nhỏ, được thành lập bởi một cá nhân hoặc một nhóm thành viên trong gia đình, những người sẽ đăng ký và đảm bảo trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản cá nhân của họ đối với các hoạt động kinh doanh.

Theo Điều 79, Nghị định 01/2021 NĐ-CP, quy định cụ thể về hộ kinh doanh và đăng ký hộ kinh doanh như sau:

"Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh thì ủy quyền cho một thành viên làm đại diện hộ kinh doanh. Cá nhân đăng ký hộ kinh doanh, người được các thành viên hộ gia đình ủy quyền làm đại diện hộ kinh doanh là chủ hộ kinh doanh."

1.1. Đặc điểm kinh doanh của hộ kinh doanh

Không có tư cách pháp nhân: Hộ kinh doanh cá thể không được xem là một thực thể pháp lý độc lập, và chủ hộ sẽ phải chịu trách nhiệm vô hạn cho mọi nghĩa vụ tài chính cũng như pháp lý.

Đối tượng đăng ký: Đối tượng có thể là một cá nhân hoặc là các thành viên trong một gia đình.

Giới hạn địa điểm kinh doanh: Hộ kinh doanh chỉ được phép hoạt động tại một địa điểm duy nhất.

Giới hạn lao động: Hộ kinh doanh chỉ được sử dụng tối đa 9 lao động. Nếu có từ 10 lao động trở lên, cần phải chuyển đổi thành doanh nghiệp.

Giới hạn đăng ký: Cá nhân hoặc các thành viên trong hộ gia đình chỉ được phép đăng ký một hộ kinh doanh trên toàn quốc và có quyền góp vốn, mua cổ phần, cũng như sở hữu phần vốn trong doanh nghiệp với tư cách cá nhân.

Hạn chế về tư cách chủ thể: Các cá nhân hoặc thành viên trong gia đình khi đăng ký hộ kinh doanh không được cùng một lúc là chủ sở hữu doanh nghiệp tư nhân hoặc là thành viên hợp danh của công ty hợp danh, trừ khi được sự đồng ý từ các thành viên hợp danh còn lại.

2. Quy định pháp lý về Hộ kinh doanh

Các quy định pháp lý về hoạt động của hộ kinh doanh hiện nay chủ yếu nằm trong Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp.

• Điều kiện để thành lập Hộ kinh doanh

Chủ thể thành lập: Là cá nhân hoặc thành viên hộ gia đình.

Ngành nghề kinh doanh: Không thuộc danh mục ngành, nghề cấm kinh doanh.

Không đồng thời là chủ doanh nghiệp: Cá nhân làm chủ hộ kinh doanh không được đồng thời là chủ doanh nghiệp tư nhân, thành viên hợp danh của công ty hợp danh (trừ trường hợp được sự đồng ý của các thành viên còn lại).

Năng lực pháp luật: Cá nhân phải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự.

Một địa điểm: Mỗi cá nhân chỉ được đăng ký một hộ kinh doanh trong phạm vi toàn quốc. Hộ kinh doanh phải hoạt động tại một địa điểm duy nhất.

• Quyền và nghĩa vụ của Hộ kinh doanh

Quyền	Nghĩa vụ
Được tự do kinh doanh trong những ngành, nghề pháp luật không cấm.	Thực hiện nghĩa vụ thuế, phí, lệ phí và các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định.
Được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.	Tuân thủ quy định về môi trường, an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
Được thuê lao động theo quy định của pháp luật về lao động (tối đa 10 người).	Cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước.

3. Hướng dẫn thủ tục đăng ký Hộ kinh doanh

Quá trình đăng ký hộ kinh doanh tương đối đơn giản và nhanh chóng.

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký

Hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh bao gồm các giấy tờ sau:

Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh: Theo mẫu quy định, bao gồm thông tin về tên hộ, địa chỉ, ngành nghề kinh doanh, số vốn, thông tin chủ hộ.

Bản sao hợp lệ Thẻ căn cước công dân (CCCD) hoặc Chứng minh nhân dân (CMND) của chủ hộ.

Bản sao hợp lệ biên bản họp thành viên hộ gia đình (nếu do các thành viên hộ gia đình cùng thành lập).

Văn bản ủy quyền (nếu không phải chủ hộ trực tiếp nộp hồ sơ).

Bước 2: Nộp hồ sơ tại Cơ quan đăng ký

Nơi nộp: Nộp tại Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện (Phòng Tài chính – Kế hoạch thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện) nơi đặt trụ sở hộ kinh doanh.

Hình thức nộp: Có thể nộp trực tiếp tại cơ quan hoặc nộp trực tuyến qua Cổng thông tin Quốc gia về đăng ký doanh nghiệp (tùy vào quy định từng địa phương).

Bước 3: Nhận kết quả

Thời gian xử lý: Trong vòng 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ.

Trường hợp hợp lệ: Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.

Trường hợp không hợp lệ: Cơ quan sẽ thông báo bằng văn bản về nội dung cần sửa đổi, bổ sung.

4. Giải pháp Loa TingTing: Trợ thủ đắc lực cho Hộ kinh doanh thời đại số

Đối với nhiều chủ hộ kinh doanh, việc hiểu rõ các quy định về thuế, hoá đơn điện tử, đăng ký hộ kinh doanh không hề dễ dàng. Chính vì vậy, giải pháp Loa TingTing của 9Pay ra đời như một "trợ thủ đắc lực cho hộ kinh doanh".

Không chỉ là một thiết bị thông báo, giải pháp Loa TingTing với bộ sản phẩm "tất cả trong một" gồm loa báo chuyển khoản, xuất hoá đơn điện tử, phần mềm bán hàng, máy quẹt thẻ POS, ứng dụng quản lý doanh thu,... giúp tối ưu hóa quy trình bán hàng, đảm bảo sự minh bạch và gia tăng hiệu suất kinh doanh trong thời đại số.

Giải pháp TingTing còn hỗ trợ các chủ cửa hàng đăng ký lên hộ kinh doanh và đăng ký chữ ký số để các hộ kinh doanh an tâm bán hàng và phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, với những hộ kinh doanh đang gặp phải khó khăn về dòng tiền, chúng tôi cung cấp gói cho vay hộ kinh doanh với lãi xuất ưu đãi. Cam kết minh bạch, an toàn và bảo mật thông tin.

Hãy để TingTing trở thành "trợ thủ đắc lực" giúp bạn an tâm bán hàng và bứt phá doanh thu ngay hôm nay!

Nhận tư vấn Giải pháp TingTing

• Hotline: 1900 88 68 32 (Hỗ trợ 24/7)
• Fanpage: Loa TingTing
• Zalo: https://zalo.me/loatingting
• Email: business@9pay.vn
• Shopee Loa TingTing
• TikTok Shop Loa TingTing

5. Hộ kinh doanh thì phải đóng những loại thuế nào?

Sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký hộ kinh doanh, chủ hộ cần thực hiện nghĩa vụ thuế theo quy định.

Căn cứ theo quy định tại Điều 3 Nghị định 139/2016/NĐ-CP (sửa đổi tại Nghị định 22/2020/NĐ-CP), các cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình hoạt động sản xuất, kinh doanh có doanh thu hàng năm dưới 100 triệu đồng/năm thuộc trường hợp được miễn lệ phí môn bài (miễn nộp thuế môn bài).

Như vậy, hộ kinh doanh có doanh thu trên 100 triệu đồng thì phải đóng thuế.

• Lệ phí môn bài

Mức nộp: Phụ thuộc vào doanh thu năm liền kề trước đó.

Doanh thu trên 500 triệu đồng/năm: 1.000.000 đồng/năm.

Doanh thu trên 300 triệu đến 500 triệu đồng/năm: 500.000 đồng/năm.

Doanh thu trên 100 triệu đến 300 triệu đồng/năm: 300.000 đồng/năm.

• Thuế Giá trị gia tăng (GTGT) và Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN)

Hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán (đã áp dụng cho đến hết năm 2025 theo Nghị quyết 68-NQ/TW) hoặc phương pháp kê khai (áp dụng từ 01/01/2026). Hiện tại, phần lớn hộ kinh doanh áp dụng phương pháp khoán.

Công thức tính thuế:

Số Thuế phải nộp = Doanh thu tính thuế x Tỷ lệ % thuế

Tuy nhiên, cập nhật mới nhất theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP và Nghị quyết 68-NQ/TW, từ năm 2026, Nhà nước sẽ dần xóa bỏ thuế khoán và chuyển sang phương pháp kê khai, buộc hộ kinh doanh phải quản lý doanh thu và hóa đơn chặt chẽ hơn (bao gồm cả việc sử dụng hóa đơn điện tử).

Cụ thể, tại Mục 7 Phần III, Nghị quyết 68-NQ/TW năm 2025 có nêu rõ như sau:

"7. Hỗ trợ thực chất, hiệu quả doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh

- Rà soát, hoàn thiện khung khổ pháp lý về kinh doanh cá thể; thu hẹp tối đa sự chênh lệch, tạo mọi điều kiện thuận lợi về tổ chức quản trị và chế độ tài chính, kế toán để khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp. Đẩy mạnh số hoá, minh bạch hoá, đơn giản hoá, dễ tuân thủ, dễ thực hiện đối với chế độ kế toán, thuế, bảo hiểm... để khuyến khích chuyển đổi hộ kinh doanh sang hoạt động theo mô hình doanh nghiệp. Xoá bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026."