Nghị định 70/2025/NĐ-CP: Phân tích chuyên sâu và những điểm nổi bật

Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ và hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế số toàn cầu. Sự phát triển này đặt ra yêu cầu cấp thiết về một khung pháp lý vững chắc, linh hoạt và hiện đại để quản lý các hoạt động kinh tế, đặc biệt là trong lĩnh vực thuế và hóa đơn, chứng từ. Nhằm đáp ứng yêu cầu đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, một văn bản pháp lý mang tính đột phá, sửa đổi và bổ sung nhiều điều khoản quan trọng của Nghị định số 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn, chứng từ.

Có hiệu lực từ ngày 01/6/2025, Nghị định 70/2025/NĐ-CP không chỉ giải quyết những vướng mắc phát sinh trong thực tiễn mà còn định hướng một tương lai minh bạch, hiệu quả hơn cho công tác quản lý thuế, đặc biệt là trong bối cảnh các giao dịch điện tử và kinh doanh trên nền tảng số ngày càng phổ biến. Bài viết này sẽ phân tích chuyên sâu những điểm nổi bật nhất của Nghị định, giúp các doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân nắm bắt rõ ràng để chủ động thích ứng.

1. Tổng quan về Nghị định 70/2025/NĐ-CP

Nghị định số 70/2025/NĐ-CP được ban hành vào ngày 20/3/2025, thể hiện sự quyết tâm của Chính phủ trong việc cải cách hành chính, hiện đại hóa ngành thuế và thúc đẩy chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực. Mục tiêu cốt lõi của Nghị định là tạo ra một hệ thống hóa đơn, chứng từ điện tử đồng bộ, an toàn và dễ dàng quản lý.

Sự ra đời của Nghị định 70/2025/NĐ-CP không đơn thuần là một bản sửa đổi mà là một bước tiến chiến lược, nhằm giải quyết các thách thức từ thực tế như quản lý thuế đối với các nhà cung cấp dịch vụ xuyên biên giới, tối ưu hóa quy trình xử lý hóa đơn sai sót, và tăng cường tính bảo mật của dữ liệu thuế. Các quy định mới không chỉ mang lại lợi ích cho cơ quan quản lý mà còn tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng hơn cho các doanh nghiệp.

2. Những điểm nổi bật trong Nghị định 70/2025/NĐ-CP

Nghị định 70/2025/NĐ-CP mang đến một loạt các thay đổi quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh doanh và quản lý tài chính của mọi tổ chức, cá nhân.

2.1. Mở rộng đối tượng áp dụng: Hướng tới kinh tế số Toàn cầu

Một trong những điểm mới đáng chú ý nhất là việc Nghị định đã bổ sung đối tượng áp dụng hóa đơn điện tử là các nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam nhưng có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử hoặc trên các nền tảng số.

Lợi ích:

• Minh bạch hóa giao dịch xuyên biên giới: Quy định này giúp cơ quan thuế quản lý chặt chẽ hơn các giao dịch thương mại điện tử quốc tế, đảm bảo công bằng giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài.

• Tăng thu ngân sách nhà nước: Bằng cách yêu cầu các nhà cung cấp nước ngoài sử dụng hóa đơn điện tử, Việt Nam có thể thu được thuế từ các dịch vụ số xuyên biên giới, đóng góp vào ngân sách quốc gia.

• Bảo vệ người tiêu dùng: Hóa đơn điện tử chính thức giúp người tiêu dùng có cơ sở pháp lý để bảo vệ quyền lợi khi sử dụng các dịch vụ từ các nhà cung cấp nước ngoài.

2.2. Quy định mới về hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền: Đẩy mạnh Chuyển đổi số

Nghị định 70/2025/NĐ-CP tiếp tục thúc đẩy việc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, đặc biệt với các hộ kinh doanh. Theo đó, các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng sẽ phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.

Lợi ích:

• Kiểm soát doanh thu theo thời gian thực: Quy định này cho phép cơ quan thuế nắm bắt dữ liệu doanh thu của các hộ kinh doanh một cách nhanh chóng, chính xác và minh bạch.

• Giảm thiểu gian lận thuế: Việc kết nối trực tiếp với cơ quan thuế sẽ hạn chế các hành vi gian lận như không xuất hóa đơn hoặc xuất hóa đơn sai quy định.

• Đơn giản hóa thủ tục hành chính: Hộ kinh doanh không cần phải lập và gửi báo cáo hóa đơn định kỳ, tiết kiệm thời gian và chi phí. Hóa đơn được tạo ra gần như tức thì, tiện lợi cho cả người bán và người mua.

2.3. Thay đổi cơ Bản trong xử lý hóa đơn sai sót: Từ "Hủy" sang "Điều chỉnh/Thay thế"

Đây là một thay đổi mang tính cốt lõi và có ảnh hưởng lớn nhất đến quy trình kế toán của doanh nghiệp. Nghị định 70/2025/NĐ-CP đã bỏ quy định cho phép hủy hóa đơn điện tử khi phát hiện sai sót. Thay vào đó, doanh nghiệp chỉ được phép lập hóa đơn điều chỉnh hoặc hóa đơn thay thế.

Lợi ích:

• Tăng tính toàn vẹn của dữ liệu: Việc không cho phép hủy giúp giữ lại "dấu vết" của tất cả các giao dịch, kể cả những hóa đơn sai sót. Điều này đảm bảo tính toàn vẹn của chuỗi hóa đơn và hỗ trợ công tác kiểm tra, đối chiếu của cơ quan thuế.

• Quy trình xử lý hóa đơn sai sót được chuẩn hóa:

Với sai sót không trọng yếu (sai địa chỉ, tên người mua): Doanh nghiệp chỉ cần lập thông báo sai sót gửi cơ quan thuế, không cần lập hóa đơn điều chỉnh.

Với sai sót trọng yếu (sai mã số thuế, số tiền, thuế suất): Doanh nghiệp phải lập hóa đơn điều chỉnh (đối với hóa đơn đã kê khai thuế) hoặc hóa đơn thay thế (đối với hóa đơn chưa kê khai thuế).

• Nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp: Doanh nghiệp cần phải cẩn trọng hơn trong khâu lập hóa đơn ban đầu để tránh sai sót, từ đó giảm thiểu các thủ tục xử lý sau này.

2.4. Cụ thể hóa Thời điểm lập hóa đơn: Minh bạch hóa từng giao dịch

Nghị định 70/2025/NĐ-CP đã quy định chi tiết hơn về thời điểm lập hóa đơn đối với một số ngành nghề đặc thù, những nơi mà việc xác định thời điểm giao dịch thường gặp khó khăn.

Ví dụ:

• Hoạt động kinh doanh bảo hiểm: Hóa đơn được lập khi doanh nghiệp bảo hiểm thu phí bảo hiểm theo quy định của hợp đồng.

• Hoạt động kinh doanh xổ số truyền thống: Hóa đơn được lập ngay khi doanh nghiệp xổ số thu tiền bán vé.

• Hoạt động cho vay, đại lý đổi ngoại tệ: Thời điểm lập hóa đơn là khi doanh nghiệp hoàn thành việc cung cấp dịch vụ hoặc nhận tiền lãi, phí từ khách hàng.

Lợi ích:

• Chính xác hóa việc kê khai thuế: Các quy định cụ thể giúp doanh nghiệp dễ dàng xác định thời điểm lập hóa đơn, tránh tình trạng lập hóa đơn chậm hoặc không đúng quy định.

• Giảm thiểu tranh chấp: Giữa cơ quan thuế và doanh nghiệp, việc có một khung pháp lý rõ ràng về thời điểm lập hóa đơn sẽ giúp hạn chế tối đa các tranh chấp.

2.5. Quy định về xác thực sinh trắc học: Tăng cường Bảo mật

Để ngăn chặn các hành vi gian lận trong việc sử dụng hóa đơn điện tử, Nghị định 70/2025/NĐ-CP đã bổ sung yêu cầu xác thực sinh trắc học (như vân tay, khuôn mặt) khi đăng ký hoặc thay đổi thông tin sử dụng hóa đơn điện tử trên hệ thống eTax Mobile.

Lợi ích:

• Bảo mật cao: Yêu cầu xác thực sinh trắc học giúp xác định chính xác người thực hiện giao dịch, ngăn chặn các hành vi giả mạo, chiếm đoạt thông tin.

• Giảm thiểu rủi ro: Đây là một biện pháp bảo vệ tài khoản thuế của doanh nghiệp, đảm bảo rằng chỉ có người có thẩm quyền mới có thể thực hiện các thay đổi quan trọng liên quan đến hóa đơn.

• Hiện đại hóa quy trình: Việc áp dụng công nghệ sinh trắc học thể hiện sự hiện đại hóa trong công tác quản lý của ngành thuế, theo kịp xu hướng công nghệ toàn cầu.

2.6. Các Quy Định Khác

Ngoài ra, Nghị định 70/2025/NĐ-CP cũng có những quy định đáng chú ý khác như:

• Bổ sung quy định về tiêu hủy hóa đơn điện tử (làm cho hóa đơn không còn tồn tại trên hệ thống) và hóa đơn giấy.

• Bổ sung các hành vi bị cấm đối với công chức thuế, ví dụ như gây khó khăn, phiền hà cho tổ chức, cá nhân, hay bao che, thông đồng với hành vi sử dụng hóa đơn, chứng từ bất hợp pháp.

Những quy định này không chỉ hoàn thiện khung pháp lý mà còn nâng cao tính chuyên nghiệp, công bằng trong mối quan hệ giữa cơ quan thuế và người nộp thuế.

3. Chuẩn bị của Doanh nghiệp để thích ứng với Nghị định 70/2025/NĐ-CP

Để thích ứng hiệu quả với những thay đổi của Nghị định 70/2025/NĐ-CP, các doanh nghiệp cần chủ động thực hiện các bước sau:

Cập nhật kiến thức: Đào tạo đội ngũ kế toán, tài chính về các quy định mới, đặc biệt là cách thức xử lý hóa đơn sai sót và thời điểm lập hóa đơn.

Cập nhật hệ thống phần mềm: Liên hệ với nhà cung cấp phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử để đảm bảo hệ thống đã được cập nhật và tuân thủ các quy định mới.

Hoàn thiện quy trình nội bộ: Rà soát và điều chỉnh quy trình lập, phát hành và quản lý hóa đơn để phù hợp với quy định mới, tránh những sai sót không đáng có.

Chủ động với công nghệ: Hướng dẫn nhân viên thực hiện xác thực sinh trắc học trên eTax Mobile để đảm bảo an toàn cho tài khoản thuế của doanh nghiệp.

Với những quy định mới mang tính đột phá, Nghị định 70 không chỉ tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng hơn mà còn đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển của nền kinh tế số trong tương lai. Việc nắm bắt và chủ động thích ứng với những thay đổi này sẽ giúp các doanh nghiệp không chỉ tuân thủ pháp luật mà còn nâng cao hiệu quả quản lý, tối ưu hóa hoạt động kinh doanh trong kỷ nguyên số.